Kodeks postępowania cywilnego

Kodeks postępowania cywilnego – spis treści

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r.

Przepisy ogólne

Art. 1 Zakres zagadnień Kodeksu postępowania cywilnego
Art. 2 Rola sądów w sprawach cywilnych
Art. 3 Obowiązek składania prawdziwych wyjaśnień
Art. 4 skreślony
Art. 5 Pouczenia sądu dot. czynności procesowych 
Art. 6 Zasada przeciwdziałania przewlekłości postępowania
Art. 7 Wszczęcie postępowania przez prokuratora
Art. 8 Wszczęcie postępowania przez organizacje społeczne
Art. 9 Jawność rozpoznania sprawy
Art. 10 Ugoda przed mediatorem
Art. 11 Okoliczności wyłączające odpowiedzialność cywilną
Art. 12 Roszczenia majątkowe wynikające z przestępstwa
Art. 13 Rozpoznanie sprawy przez sąd
Art. 14 skreślony

Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze

KSIĘGA PIERWSZA PROCES

Sąd

Art. 15 Właściwość sądu
Art. 16 Sądy rejonowe
Art. 17 Jakimi sprawami zajmuje się sąd okręgowy?
Art. 18 Przekazanie sprawy z sądu rejonowego do sądu okręgowego
Art 19. Wartość przedmiotu sporu
Art. 20 Wyłączenie z wartości sporu odsetek, pożytków i kosztów
Art. 21 Sumowanie wartości kilku roszczeń
Art. 22 Wartość przedmiotu w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się
Art. 23 Wartość przedmiotu w sprawach najmu, dzierżawy, roszczeń pracowników oraz o wydanie nieruchomości
Art. 24 Wartość przedmiotu sporu w sprawach o zabezpieczenie, zastaw lub hipotekę
Art. 25 Sprawdzenie wartości przedmiotu sporu przez sąd
Art. 26 Ostateczne ustalenie wartości przedmiotu sporu
Art. 27 Miejsce powództwa w sądzie pierwszej instancji
Art. 28 Ustalenie miejsca zamieszkania pozwanego
Art. 29 Miejsce powództwa przeciwko Skarbowi Państwa
Art. 30 Miejsce powództwa przeciwko osobie nie będącej osobą fizyczną
Art. 31 – 37 Gdzie wytacza się powództwo
Art. 38 – 42 Gdzie wytacza się powództwo (wartość wyłączna)
Art. 43 – 46 Przepisy szczególne dotyczące wytaczania powództwa
Art. 47 Skład i kompetencje sądu
Art. 48 – 54 Wyłączenie sędziego

Prokurator 

Art. 55 – 60 Zakres działań prokuratora

Organizacje społeczne 

Art. 61 – 63 Prawa organizacji społecznych

Państwowa Inspekcja Pracy 

Art. 63(1) – 63 (2) Inspektorzy pracy a powództwo na rzecz obywateli

Państwowy (miejski) rzecznik konsumentów 

Art. 63 (3) – 63 (4) Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów

Strony 

Art. 64 – 71 Kto posiada zdolność sądową i procesową?
Art. 72 – 74 Współuczestniczenie w sporze kilku osób
Art. 75 – 83 Czym jest interwencja główna i uboczna?
Art. 84 – 85 Przypozwanie – opis postępowania
Art. 86 – 97 Pełnomocnicy procesowi

Koszty procesu 

Art. 98 – 110 Koszty procesu – zwrot kosztów procesu
Art. 111 – 124 Pomoc prawna z urzędu

Postępowanie 

Art. 125 – 130 Pisma procesowe cz.1
Art. 130 (1) – 130 (5) Pisma procesowe cz.2
Art. 131 – 138 Doręczanie pism sądowych cz.1
Art. 139 – 147 Doręczanie pism sądowych cz.2
Art. 148 – 163 Posiedzenia sądu
Art. 167 – 172 Uchybienie i przywrócenie terminu
Art. 173 – 178 Zawieszenie postępowania cz.1
Art. 179 – 183 Zawieszenie postępowania cz.2
Art. 183 (1) – 183 (5) Mediacja i mediator
Art. 184 – 186 Postępowanie pojednawcze
Art. 187 – 191 Pozew cz.1
Art. 192 – 197 Pozew cz.2
Art. 198 – 205 Pozew cz.3
Art. 206 – 209 Rozprawa – wezwanie pozwanego
Art. 210 – 213 Rozprawa – przebieg
Art. 214 – 226 Rozprawa – odroczenie i zamknięcie
Art. 227 – 234 Przedmiot i ocena dowodów
Art. 235 – 243 Postępowanie dowodowe – przepisy ogólne
Art. 244 – 257 Postępowanie dowodowe – dokumenty
Art. 258 – 262 Zeznania świadków cz.1
Art. 263 – 277 Zeznania świadków cz.2
Art. 278 – 291 Biegli
Art. 291 – 298 Oględziny
Art. 299 – 304 Przesłuchanie
Art. 305 – 309 Inne środki dowodowe
Art. 310 – 315 Zabezpieczenie dowodów
Art. 316 – 323 Wydanie wyroku cz.1
Art. 324 – 332 Wydanie wyroku cz.2
Art. 333 – 338 Wyroki o natychmiastowej wykonywalności
Art. 339 – 349 Wyroki zaoczne
Art. 350 – 353 Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroków
Art. 353 (1) – 353 (2) Nakaz zapłaty
Art. 354 – 362 Postanowienia sądu
Art. 363 – 366 Prawomocność orzeczeń
Art. 367 – 370 Apelacja cz.1
Art. 371 – 391 Apelacja cz.2
Art. 392 – 398 Zażalenie
Art. 398 (1) – 398 (5) Skarga kasacyjna cz.1
Art. 398 (6) – 398 (21) Skarga kasacyjna cz.2
Art. 398 (22) – 398 (23) Skarga na orzeczenie referendarza sądowego
Art. 399 – 411 Wznowienie postępowania cz.1
Art. 412 – 416 Wznowienie postępowania cz.2
Art. 417 – 424 skreślone
Art. 424 (1) – 424 (12) Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

Postępowania odrębne

Art. 425 – 435 Postępowanie w sprawach małżeńskich – przepisy ogólne
Art. 436 – 446 Sprawy o rozwód i separację
Art. 447 – 452 Postępowanie w sprawach małżeńskich – inne
Art. 453 – 458 Sprawy o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia
Art. 459 – 473 Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – cz.1
Art. 474 – 476 Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – cz.2
Art. 477 – 477 (7) Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy
Art. 477 (8) – 477 (16) Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych
Art. 478 – 479 Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania
Art. 479 (1) – 479 (27) Postępowanie w sprawach gospodarczych – przepisy ogólne
Art. 479 (28) – 479 (35) Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji
Art. 479 (36) – 479 (45) Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
Art. 479 (46) – 479 (56) Sprawy dotyczące regulacji energetyki
Art. 479 (57) – 479 (67) Sprawy dotyczące regulacji telekomunikacji i poczty
Art.  479 (68) – 479 (78) Sprawy dotyczące regulacji transportu kolejowego
Art. 480 – 484 skreślone
Art. 484 (1) – 497 Postępowanie nakazowe
Art. 497 (1) – 505 Postępowanie upominawcze
Art. 505 (1) – 505 (14) Postępowanie uproszczone
Art. 505 (15) – 505 (20) Europejskie postępowanie nakazowe
Art. 505 (21) – 505 (27) Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń

KSIĘGA DRUGA. POSTĘPOWANIE NIEPROCESOWE 

Przepisy ogólne 

Art. 506 – 525 Postępowanie nieprocesowe – przepisy ogólne

Przepisy dla poszczególnych rodzajów spraw 

Art. 526 – 534 Postępowanie w sprawach o uznanie za zmarłego
Art. 535 – 538 Postępowanie o stwierdzenie zgonu
Art. 539 – 543 Uchylenie postanowień orzekających uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu
Art. 544 – 547 Ubezwłasnowolnienie – przepisy ogólne
Art. 548 – 551 Doradca tymczasowy
Art. 552 – 560 Postępowanie w sprawach o ubezwłasnowolnienie
Art. 561 – 567 Sprawy małżeńskie
Art. 568 – 578 Inne sprawy rodzinne oraz sprawy opiekuńcze – przepisy ogólne
Art. 579 – 584 Sprawy z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi
Art. 585 – 589 Sprawy o przysposobienie
Art. 590 – 598 Sprawy z zakresu opieki
Art. 598 (1) – 598 (14) Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką
Art. 599 – 605 Sprawy z zakresu kurateli
Art. 606 – 608 Sprawy z zakresu prawa rzeczowego – przepisy ogólne
Art. 609 – 610 Stwierdzenie zasiedzenia
Art. 610 (1) – 610 (5) Przepadek rzeczy
Art. 611 – 616 Zarząd związany ze współwłasnością i użytkowaniem
Art. 617 – 625 Zniesienie współwłasności
Art. 626 Ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu
Art. 626 (1) – 626 (13) Postępowanie wieczystoksięgowe
Art. 627 – 632 Sprawy z zakresu prawa spadkowego – przepisy ogólne
Art. 633 – 639 Zabezpieczenie spadku i spis inwentarza
Art. 640 – 645 Przyjęcie lub odrzucenie spadku
Art. 646 – 654 Ogłoszenie testamentu
Art. 655 – 660 Wyjawienie przedmiotów spadkowych
Art. 661 – 663 Przesłuchanie świadków testamentu ustnego
Art. 664 – 665 Sprawy dotyczące wykonawcy testamentu
Art. 666 – 668 Zarząd spadku nie objętego
Art. 669 – 679 Stwierdzenie nabycia spadku
Art. 680 – 689 Dział spadku
Art. 690 – 691 Inne sprawy spadkowe
Art. 691 (1) – 691 (9) Sprawy z akresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie takich przedsiębiorstw
Art. 692 – 693 (10) Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego
Art. 693 (11) – 693 (17) Zwrot depozytu sądowego składającemu i wydanie depozytu sądowego uprawnionemu
Art. 693 (18) – 694 Postępowanie w sprawach o stwierdzenie likwidacji niepodjętego depozytu
Art. 694 (1) – 694 (8) Postępowanie rejestrowe

KSIĘGA TRZECIA uchylono

Art. 695 – 715 uchylono

KSIĘGA CZWARTA. POSTĘPOWANIE W RAZIE ZAGINIĘCIA LUB ZNISZCZENIA AKT

Art. 716 – 729 Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt


Część druga. Postępowanie zabezpieczające 

KSIĘGA PIERWSZA

Przepisy ogólne 

Art. 730 – 746 Postępowanie zabezpieczające – przepisy ogólne

Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych 

Art. 747 – 752 (1) Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych – cz.1
Art. 752 (2) – 754 Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych – cz.2

Inne wypadki zabezpieczenia 

Art. 755 – 757 Inne wypadki zabezpieczenia

Część trzecia. Postępowanie egzekucyjne 

Przepisy ogólne

Art. 758 – 762 Organy egzekucyjne, ich właściwość i postępowanie – cz.1
Art. 762 (1) – 775 Organy egzekucyjne, ich właściwość i postępowanie – cz.2
Art. 776 – 786 Tytuły egzekucyjne i klauzula wykonalności – cz.1
Art. 787 – 795 Tytuły egzekucyjne i klauzula wykonalności – cz.2
Art. 795 (1) – 795 (5) Zaświadczenie stanowiące europejski tytuł egzekucyjny
Art. 795 (6) – 795 (7) Stwierdzenie wykonalności europejskiego nakazu zapłaty
Art. 795 (8) – 795 (9) Zaświadczenie dotyczące orzeczenia wydanego w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń
Art. 796 – 817 Wszczęcie egzekucji i dalsze czynności
Art. 818 – 828 Zawieszenie i umorzenie postępowania
Art. 829 – 839 Ograniczenia egzekucji
Art. 840 – 843 Powództwa przeciwegzekucyjne

Egzekucja świadczeń pieniężnych 

Art. 844 – 863 Zajęcie
Art. 864 – 879 Sprzedaż zajętych ruchomości
Art. 880 – 888 Egzekucja z wynagrodzenia za pracę
Art. 889 – 894 Egzekucja z rachunków bankowych
Art. 895 – 908 Egzekucja z innych wierzytelności
Art. 909 – 912 Egzekucja z innych praw majątkowych
Art. 913 – 920 Wyjawienie majątku
Art. 921 – 922 Egzekucja z nieruchomości – przepisy wstępne
Art. 923 – 941 Zajęcie nieruchomości
Art. 942 – 951 Opis i oszacowanie zajętej nieruchomości
Art. 952 – 961 Publiczne obwieszczenie o licytacji
Art. 962 – 971 Warunki przystąpienia do licytacji
Art. 972 – 986 Przebieg licytacji
Art. 987 – 997 Postanowienie o przybiciu
Art. 998 – 1003 Postanowienie o przysądzeniu własności
Art. 1004 – 1013 Egzekucja z ułamkowej części nieruchomości oraz użytkowania wieczystego
Art. 1013 (1) – 1013 (6)  Uproszczona egzekucja z nieruchomości
Art. 1014 – 1022 Egzekucja ze statków morskich
Art. 1023 – 1028 Podział sumy uzysknej z egzekucji – przepisy ogólne
Art. 1029 – 1032 Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z wynagrodzenia za pracę
Art. 1033 – 1034 Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych
Art. 1035 – 1040 Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z nieruchomości

Przepisy szczególne o egzekucji 

Art. 1041 – 1059 Egzekucja świadczeń niepieniężnych
Art. 1060 – 1064 Przepisy szczególne o egzekucji z udziałem Skarbu Państwa oraz przedsiębiorców – przepisy ogólne
Art. 1064 (1) – 1064 (13)  Egzekucja przez zarząd przymusowy
Art. 1064 (14) – 1064 (23) Egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego
Art. 1065 skreślony
Art. 1066 – 1071 Egzekucja mająca na celu zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej
Art. 1072 – 1080 skreślone
Art. 1081 – 1088 Egzekucja świadczeń alimentacyjnych

Art. 1089 – 1095 skreślone

Część czwarta. Przepisy z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego 

Art. 1096 uchylony

KSIĘGA PIERWSZA. JURYSDYKCJA KR AJOWA

Przepisy ogólne 

Art. 1097 – 1099 Jurysdykcja krajowa – przepisy ogólne
Art. 1100 – 1102 uchylone
Art.  1103 – 1105 Jurysdykcja krajowa w procesie
Art. 1106 – 1110 (2) Jurysdykcja krajowa w postępowaniu nieprocesowym
Art. 1110 (3) – 1110 (4) Jurysdykcja krajowa w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym

Immunitet sądowy i egzekucyjny 

Art. 1111 – 1116 Immunitet sądowy i egzekucyjny

Postępowanie

Art. 1117 Zdolność sądowa i procesowa
Art. 1118 skreślony
Art. 1119 – 1128 Zabezpieczenie kosztów procesu
Art. 1129 Zwolnienie cudzoziemców z kosztów sądowych
Art. 1130 – 1136 Pomoc prawna między państwami
Art. 1137 Zabezpieczenie dowodu znajdującego się na terenie RP
Art. 1138 Zagraniczne dokumenty urzędowe
Art. 1139 – 1142 Postępowanie dotyczące spadku po cudzoziemcach
Art. 1143 Stwierdzenie obcego prawa i wzajemności
Art. 1144 Uzasadnianie prawomocnych orzeczeń i wydawanie zaświadczeń

Uznanie i stwierdzenie wykonalności

Art. 1145 – 1149 Uznanie orzeczeń sądów państw obcych lub rozstrzygnięć innych organów państw obcych
Art. 1150 – 1153 Wykonalność orzeczeń sądów państw obcych lub rozstrzygnięć innych organów państw obcych oraz ugód zawartych między takimi sądami lub organami lub przez nie zatwierdzonych
Art. 1153 (1) – 1153 (3) Wykonalność orzeczeń sądów państw członkowskich UE
Art. 1153 (4) – 1153 (6) Wykonalność europejskich nakazów zapłaty wydanych przez sądy państw członkowskich Unii Europejskiej
Art. 1153 (7) – 1153 (9) Wykonalność orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej wydanych w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń

Część piąta. Sąd polubowny (arbitrażowy) 

Art. 1154 – 1160 Sąd arbitrażowy – przepisy ogólne
Art. 1161 – 1168 Zapis na sąd arbitrażowy
Art. 1169 – 1179 Skład sądu arbitrażowego
Art. 1180 – 1182 Właściwość sądu arbitrażowego
Art. 1183 – 1193 Postępowanie przed sądem arbitrażowym
Art. 1194 – 1204 Wyrok sądu arbitrażowego i zakończenie postępowania
Art. 1205 – 1211 Skarga o uchylenie wyroku sądu arbitrażowego
Art. 1212 – 1217 Uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu arbitrażowego lub ugody przed nim zawartej

więcej

Dział spadku

Art. 680. 
§ 1. We wniosku o dział spadku należy powołać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia oraz spis inwentarza, jak również podać, jakie spadkodawca sporządził testamenty, gdzie zostały złożone i gdzie się znajdują. Jeżeli spis inwentarza nie został sporządzony, należy we wniosku wskazać majątek, który ma być przedmiotem działu.

§ 2. W wypadku gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy.

Art. 681. 
Jeżeli stwierdzenie nabycia spadku jeszcze nie nastąpiło i nie został sporządzony zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje sąd w toku postępowania działowego, stosując przepisy rozdziału 8.

Art. 682. 
Współspadkobiercy powinni podać sądowi swój wiek, zawód, stan rodzinny oraz dane co do swych zarobków i majątku, a także zarobków i majątku małżonka, wyjaśnić, w jaki sposób korzystali ze spadku dotychczas, jak również podać inne okoliczności, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie, co każdy ze współspadkobierców ma otrzymać ze spadku. Jeżeli przedmiotem działu jest gospodarstwo rolne, współspadkobiercy powinni w szczególności podać dane dotyczące okoliczności przewidzianych w art. 214 kodeksu cywilnego.

Art. 683.  
Na żądanie uczestnika działu, zgłoszone nie później niż na pierwszej rozprawie, sąd spadku może przekazać sprawę sądowi rejonowemu, w którego okręgu znajduje się spadek lub jego znaczna część, albo sądowi rejonowemu, w którego okręgu mieszkają wszyscy współspadkobiercy.

Art. 684. 
Skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd.

Art. 685. 
W razie sporu o istnienie uprawnienia do żądania działu spadku, jak również w razie sporu między współspadkobiercami o to, czy pewien przedmiot należy do spadku, sąd spadku może wydać postanowienie wstępne.

Art. 686. 
W postępowaniu działowym sąd rozstrzyga także o istnieniu zapisów, których przedmiotem są rzeczy lub prawa należące do spadku, jak również o wzajemnych roszczeniach pomiędzy współspadkobiercami z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów spadkowych, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na spadek nakładów i spłaconych długów spadkowych.

Art. 687. 
W braku podstaw do wydania postanowienia działowego na podstawie zgodnego wniosku uczestników, dział spadku będzie rozpoznany według przepisów poniższych.

Art. 688. 
Do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3.

Art. 689. 
Jeżeli cały majątek spadkowy lub poszczególne rzeczy wchodzące w jego skład stanowią współwłasność z innego tytułu niż dziedziczenie, dział spadku i zniesienie współwłasności mogą być połączone w jednym postępowaniu.

< wstecz Art. 669 – 679 dalej > Art. 690 – 691 Spis: Postępowanie

więcej

Stwierdzenie nabycia spadku

Art. 669. 
Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

Art. 6691. 
§ 1. Sąd spadku uchyla zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli w odniesieniu do tego samego spadku zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.

§ 2. W przypadku zarejestrowania dwóch lub więcej aktów poświadczenia dziedziczenia w odniesieniu do tego samego spadku, sąd spadku na wniosek zainteresowanego uchyla wszystkie akty poświadczenia dziedziczenia i wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.

§ 3. Poza okolicznościami wskazanymi w § 1 i 2, uchylenie zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia jest dopuszczalne jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie.

§ 4. W przypadku uchylenia zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia, sąd zawiadamia o tym notariusza, który uchylony akt sporządził, oraz Krajową Radę Notarialną, przesyłając odpisy wydanego orzeczenia.

Art. 670.  
Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkobierca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

Art. 671. 
§ 1. Za dowód, że nie ma innych spadkobierców, może być przyjęte zapewnienie złożone przez zgłaszającego się spadkobiercę.

§ 2. W zapewnieniu zgłaszający się powinien złożyć oświadczenie co do wszystkiego, co mu jest wiadome:

1) o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;
2) o testamentach spadkodawcy.

§ 3. Pod względem skutków karnych zapewnienie jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego zapewnienie.

Art. 672. 
Jeżeli zapewnienie nie było złożone albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie.

Art. 673. 
Ogłoszenie powinno zawierać:

1) imię, nazwisko, zawód oraz ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy;
2) datę śmierci spadkodawcy;
3) wskazanie majątku pozostałego po spadkodawcy;
4) wezwanie, aby spadkobiercy w ciągu sześciu miesięcy od dnia wskazanego w ogłoszeniu zgłosili i udowodnili nabycie spadku, gdyż w przeciwnym razie mogą być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Art. 674. 
§ 1. Ogłoszenie powinno być umieszczone w piśmie poczytnym na całym obszarze Państwa i podane publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego zamieszkania spadkodawcy na tym obszarze, w sposób w miejscu tym przyjęty.

§ 2. Jeżeli wartość spadku jest nieznaczna, sąd może zaniechać umieszczenia ogłoszenia w piśmie.

Art. 675. 
Po upływie sześciu miesięcy od daty ogłoszenia sąd wyznaczy w celu rozpoznania zgłoszonych żądań rozprawę, na którą wezwie także osoby, które zgłosiły żądanie i podały miejsce zamieszkania.

Art. 676. 
Jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o wezwaniu spadkobierców nikt nie zgłosił nabycia spadku albo, zgłosiwszy je, nie udowodnił go na rozprawie, sąd wyda postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały wykazane, a w ich braku – przez Skarb Państwa jako spadkobiercę ustawowego.

Art. 677.  
Sąd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazali uczestnicy. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów.

Art. 678.
Jeżeli stwierdzone zostało nabycie spadku albo zarejestrowany został akt poświadczenia dziedziczenia po osobie uznanej za zmarłą lub której zgon został stwierdzony postanowieniem sądu, a postanowienie o uznaniu tej osoby za zmarłą lub o stwierdzeniu jej zgonu zostało uchylone, sąd spadku z urzędu uchyli postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia.

Art. 679. 
§ 1. Dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, z zastosowaniem przepisów niniejszego rozdziału. Jednakże ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność.

§ 2. Wniosek o wszczęcie takiego postępowania może zgłosić każdy zainteresowany.

§ 3. W razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd spadku, zmieniając to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.

§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio do zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia.

< wstecz Art. 666 – 668 dalej > Art. 680 – 689 Spis: Postępowanie

więcej

Zarząd spadku nie objętego

Art. 666. 
§ 1. Do czasu objęcia spadku przez spadkobiercę sąd czuwa nad całością spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku.

§ 2. Jeżeli inwentarz nie był przedtem spisany, sąd wyda postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza.

Art. 667. 
§ 1. Kurator spadku powinien starać się o wyjaśnienie, kto jest spadkobiercą, i zawiadomić spadkobierców o otwarciu spadku.

§ 2. Kurator spadku zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku. Do sprawowania zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości.

Art. 668. 
Sąd spadku może nakazać sprzedaż należących do spadku rzeczy ruchomych, które są narażone na zepsucie albo których przechowanie pociąga za sobą nadmierne koszty. Sprzedaż nastąpi w sposób przewidziany dla sprzedaży ruchomości w toku egzekucji, chyba że sąd określi inny sposób sprzedaży.

< wstecz Art. 664 – 665 dalej > Art. 669 – 679 Spis: Postępowanie

więcej

Sprawy dotyczące wykonawcy testamentu

Art. 664. 
Osoba powołana na wykonawcę testamentu, która odmawia przyjęcia tego obowiązku, powinna oświadczyć o tym w sądzie spadku ustnie do protokołu albo w piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia takiego oświadczenia powinno być udzielone w piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.

Art. 665.  
§ 1. Sąd spadku albo notariusz wyda osobie powołanej na wykonawcę testamentu na jej wniosek zaświadczenie, w którym wymieni imię, nazwisko, miejsce ostatniego zamieszkania oraz datę i miejsce śmierci spadkodawcy, imię, nazwisko i miejsce zamieszkania wykonawcy testamentu, jak również zamieści stwierdzenie, że dana osoba została powołana na wykonawcę testamentu.

§ 2. Notariusz niezwłocznie zawiadamia sąd spadku o wydanym zaświadczeniu, przesyłając jego odpis.

< wstecz Art. 661 – 663 dalej > Art. 666 – 668 Spis: Postępowanie

więcej

Wyjawienie przedmiotów spadkowych

Art. 655. 
§ 1. Jeżeli po sporządzeniu spisu inwentarza zachodzi wątpliwość, czy zostały w nim zamieszczone wszystkie przedmioty należące do spadku lub czy zamieszczone w spisie inwentarza długi istnieją, sąd spadku z urzędu lub na wniosek spadkobiercy, wykonawcy testamentu, wierzyciela spadku albo właściwego urzędu skarbowego może nakazać spadkobiercy złożenie:

1) oświadczenia, że żadnego przedmiotu spadkowego nie zataił ani nie usunął oraz że nie podał do spisu inwentarza nie istniejących długów;
2) wykazu przedmiotów spadkowych nie ujawnionych w spisie inwentarza, jeżeli mu są wiadome, z podaniem miejsca przechowania ruchomości i dokumentów dotyczących praw majątkowych, jak również z wyjaśnieniem podstawy prawnej tych praw;
3) zapewnienia, że złożone oświadczenie lub wykaz są prawidłowe i zupełne.

§ 2. Wierzyciel spadku może zgłosić powyższe wnioski tylko wówczas, gdy uprawdopodobni, że ujawniony w spisie inwentarza stan czynny spadku nie wystarcza na zaspokojenie długów spadkowych.

Art. 656. 
Sprawy o wyjawienie przedmiotów spadkowych sąd rozpoznaje na rozprawie, wzywając oprócz wnioskodawcy tych, którzy są uprawnieni do wystąpienia z wnioskiem o wyjawienie przedmiotów spadkowych, jeżeli są mu znani.

Art. 657. 
Jeżeli wniosek o wyjawienie skierowany jest przeciwko innemu współspadkobiercy, ten ostatni może nie później niż na rozprawie żądać włożenia na wnioskodawcę obowiązków wymienionych w art. 655.

Art. 658. 
Po uprawomocnieniu się postanowienia uwzględniającego w całości lub części wniosek o wyjawienie przedmiotów spadkowych, sąd na wniosek każdego, kto był uprawniony do wystąpienia z tym wnioskiem, wezwie spadkobiercę do wykonania w wyznaczonym terminie włożonego na niego obowiązku, z pouczeniem, że oświadczenie swe może spadkobierca złożyć do protokołu sądowego. Równocześnie sąd wyznaczy na dzień przypadający co najmniej na dwa tygodnie po upływie wyznaczonego terminu posiedzenie, na które wezwie wszystkich uczestników sprawy. Jeżeli przed tym posiedzeniem spadkobierca złoży oświadczenie lub wykaz, sąd zawiadomi o tym uczestników.

Art. 659. 
Spadkobierca, który swym obowiązkom nie uczynił zadość, może spełnić je jeszcze na posiedzeniu. W związku z materiałem przedstawionym przez spadkobiercę sąd oraz uczestnicy mogą zadawać spadkobiercy pytania.

Art. 660. 
§ 1. W razie niedopełnienia przez spadkobiercę jego obowiązków lub odmowy odpowiedzi na stawiane mu pytania, sąd stosuje środki przymusu według przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych.

§ 2. O skutkach tych należy spadkobiercę uprzedzić w wezwaniu do spełnienia obowiązków objętych postanowieniem o wyjawieniu przedmiotów spadkowych.

< wstecz Art. 646 – 654 dalej > Art. 661 – 663 Spis: Postępowanie

więcej

Ogłoszenie testamentu

Art. 646.
§ 1. Osoba, u której znajduje się testament, jest obowiązana złożyć go w sądzie spadku, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy, chyba że złożyła go u notariusza.

§ 2. Kto bezzasadnie uchyla się od wykonania powyższego obowiązku, ponosi odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę. Ponadto sąd spadku może nałożyć na uchylającego się grzywnę.

Art. 647. 
W celu stwierdzenia, czy istnieje testament i gdzie się znajduje, sąd spadku może nakazać złożenie oświadczenia w tym przedmiocie, stosując odpowiednio tryb przewidziany do wyjawienia przedmiotów spadkowych.

Art. 648. 
§ 1. Sąd po wysłuchaniu osoby, u której według uzyskanych wiadomości testament się znajduje, wyda z urzędu postanowienie nakazujące jej złożenie testamentu w wyznaczonym terminie.

§ 2. Na postanowienie sądu w przedmiocie złożenia testamentu przysługuje zażalenie.

Art. 649. 
§ 1. Sąd albo notariusz otwiera i ogłasza testament, gdy ma dowód śmierci spadkodawcy.

§ 2. O terminie otwarcia i ogłoszenia nie zawiadamia się osób zainteresowanych, jednakże mogą one być obecne przy tej czynności.

Art. 650. 
Gdy złożono kilka testamentów jednego spadkodawcy, otwiera się i ogłasza wszystkie, a na każdym z nich czyni się wzmiankę o innych.

Art. 651. 
W protokole otwarcia i ogłoszenia testamentu opisuje się jego stan zewnętrzny oraz wymienia się jego datę, datę złożenia i osobę, która testament złożyła. Na testamencie zamieszcza się datę otwarcia i ogłoszenia.

Art. 652. 
O dokonanym otwarciu i ogłoszeniu testamentu sąd spadku albo notariusz zawiadamia w miarę możności osoby, których rozrządzenia testamentowe dotyczą, oraz wykonawcę testamentu i kuratora spadku. Notariusz niezwłocznie zawiadamia o tym sąd spadku, przesyłając odpis sporządzonego protokołu.

Art. 653. 
Testament wraz z protokołem otwarcia i ogłoszenia przechowuje się w sądzie spadku, chyba że został złożony u notariusza. Jednakże na żądanie sądu spadku notariusz przesyła złożony testament temu sądowi.

Art. 654. 
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do pisma stwierdzającego treść testamentu ustnego.

< wstecz Art. 640 – 645 dalej > Art. 655 – 660 Spis: Postępowanie

więcej

Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Art. 640. 
§ 1. Oświadczenie o prostym przyjęciu spadku lub z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie, wraz z załącznikami, do sądu spadku.

§ 2. Oświadczenia, o których mowa w paragrafie pierwszym, mogą być również składane w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku.

Art. 641. 
§ 1. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno zawierać:

1) imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania;
2) tytuł powołania do spadku;
3) treść złożonego oświadczenia.

§ 2. Oświadczenie powinno również zawierać wymienienie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych, jak również wszelkich testamentów, chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne, oraz danych dotyczących treści i miejsca przechowania testamentów.

§ 3. Przy oświadczeniu należy złożyć wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu, jeżeli dowody te nie zostały już poprzednio złożone.

§ 4. Jeżeli oświadczenie złożono ustnie, z oświadczenia sporządza się protokół.

Art. 642. (skreślony).

Art. 643. 
O przyjęciu lub odrzuceniu spadku zawiadamia się wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia, choćby w dalszej kolejności.

Art. 644. 
Jeżeli złożono oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a inwentarz nie był przedtem sporządzony, sąd wyda postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza.

Art. 645.  (skreślony).

< wstecz Art. 633 – 639 dalej > Art. 646 – 654 Spis: Postępowanie

więcej

Zabezpieczenie spadku i spis inwentarza

Art. 633. 
Do zabezpieczenia spadku właściwy jest sąd, w którego okręgu znajdują się rzeczy będące w chwili otwarcia spadku we władaniu spadkodawcy. Sąd, który nie jest sądem spadku, zawiadomi o dokonanym zabezpieczeniu sąd spadku.

Art. 634. 
Spadek zabezpiecza się, gdy z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw pozostałych po spadkodawcy, zwłaszcza przez usunięcie, uszkodzenie, zniszczenie albo nie usprawiedliwione rozporządzenie.

Art. 635. 
§ 1. Sąd dokonuje zabezpieczenia spadku na wniosek lub z urzędu.

§ 2. Wniosek może zgłosić każdy, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, a ponadto wykonawca testamentu, współwłaściciel rzeczy, współuprawniony co do praw pozostałych po spadkodawcy, wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy oraz właściwy urząd skarbowy.

§ 3. Zabezpieczenia spadku dokonuje się z urzędu, jeżeli sąd poweźmie wiadomość, że spadkobierca jest nieznany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela.

§ 4. Wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku i o spisie inwentarza sąd zleca komornikowi lub innemu organowi.

§ 5. Postanowienie ulega wykonaniu z chwilą jego wydania. Sąd może wstrzymać wykonalność zaskarżonego postanowienia.

§ 6. Na postanowienie sądu w sprawie zabezpieczenia spadku przysługuje zażalenie.

Art. 636. 
Środkami zabezpieczenia są: spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, złożenie do depozytu, ustanowienie zarządu tymczasowego, ustanowienie dozoru nad nieruchomością. Zastosowanie jednego z tych środków nie wyłącza zastosowania innych, równocześnie lub kolejno.

Art. 637. 
§ 1. Na wniosek tego, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, albo wykonawcy testamentu, wierzyciela mającego pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy lub właściwego urzędu skarbowego sąd postanowi sporządzenie spisu inwentarza.

§ 2. W wypadkach przewidzianych w ustawie postanowienie o spisaniu inwentarza wydaje się z urzędu.

Art. 638. 
Wierzyciel, który zażądał sporządzenia spisu inwentarza, nie może odmówić przyjęcia należnego mu świadczenia, chociażby dług nie był jeszcze wymagalny.

Art. 639. 
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi szczegółowy tryb postępowania w sprawach unormowanych w niniejszym rozdziale.

< wstecz Art. 627 – 632 dalej > Art. 640 – 645 Spis: Postępowanie

więcej

Sprawy z zakresu prawa spadkowego – przepisy ogólne

Art. 627. 
Postępowanie spadkowe należy do zakresu działalności sądów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Art. 628.  
Do czynności w postępowaniu spadkowym, które należą do zakresu działania sądów, wyłącznie właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku). W braku powyższych podstaw sądem spadku jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy.

Art. 629. (skreślony).

Art. 630.  (skreślony).

Art. 631. (skreślony).

Art. 632. (skreślony).

< wstecz Art. 626 (1) – 626 (13) dalej > Art. 633 – 639 Spis: Postępowanie

więcej